Jamestown. Nowa Polska

Twórców amerykańskiej Deklaracji Niepodległości oraz Konstytucji nazywa się Ojcami Założycielami – Founding Fathers. Stworzyli bowiem coś wspaniałego i doskonałego, co (po wprowadzeniu ok. 27 poprawek) funkcjonuje do dziś. Jeśli wierzyć przekazom medialnym, amerykańska gospodarka nie osiąga tak doskonałego poziomu. Kto wie, może dlatego, że jej Founding Fathers mogli być... Polacy?

Niewiele jestem w stanie powiedzieć o autorze recenzowanej książki, panu Andrzeju Dudzińskim. To scenarzysta, miłośnik Kaszub oraz pisarz. Na podstawie fragmentarycznych źródeł postanowił on pokazać, jak przy pracy i pomysłowości Polaków rodziła się angielska kolonia w Jamestown.

 Trzeba przyznać, że pomysł jest interesujący. XVII wiek. Oto grupa rzemieślników, pochodzących w większości z Pomorza, zostaje zwerbowana jako osadnicy. Cel wiadomy: rozwój panowania angielskiej korony (jeszcze nie brytyjskiej – unia angielsko-szkocka to pieśń roku 1707). I jak to zwykle bywa, emigranci przepełnieni marzeniami zderzają się z rzeczywistością.

 Już w Londynie stają oko w oko z realiami. Dowiadują się, że nie mają być osadnikami, przysługuje im bowiem status niewolników. Oczywiście Anglicy – jako naród gentlemanów – mają na to kulturalne określenie o nazwie „praca kontraktowa”, polegająca na 7-letnim czynie społecznym na rzecz kolonii. W końcu dług za przejazd i zaopatrzenie trzeba spłacić, a pensje w XVII wieku do zbyt wysokich nie należą.

 Najsmutniejszy w całej tej sytuacji jest udział rodaka w jej zorganizowaniu. Otóż mieszkający w Anglii Polak, jako szef miejscowej agencji pracy, organizuje kompanii virgińskiej pracowników. Oczywiście dostaje za to sute prowizje i nie ma specjalnie skrupułów w wykorzystywaniu naiwności nadwiślańskich Słowian. No cóż, jak widać, nabijanie w butelkę upojonych marzeniami o emigracji zarobkowej Polaków przez ich własnych rodaków ma długą tradycję…

 Na szczęście wśród wyniosłych Anglików jest jeden uczciwy – niejaki John Smith, niedoszły mąż pewnej młodej księżniczki indiańskiej o imieniu Pocahontas. Daje on Polakom nadzieję na nowe życie. Ale Smith jest wyjątkiem – zazwyczaj perfidni Synowie Albionu tylko czekają na wykorzystanie naiwnych i pracowitych Polaków.

Michał Staniszewski

całość http://histmag.org 2012-10-22 10:41 Michał Staniszewski

Autor: Andrzej Dudziński

Tytuł: Jamestown. Nowa Polska

Wydawnictwo: Marpress

Rok wydania: 2011

ISBN: 978-83-7528-066-1

Ilość stron: 163

Format: A5

Oprawa: miękka