Latarnia morska - blog

Ciekawość świata wysysa się z mlekiem matki a na pewno dziedziczy z genami. Ona potęguje w nas chęć poznania niepoznanego, nazwania nienazwanego. Tak też stało się w przypadku żeglarza Jana z Kolna, po łacinie zwanego Johannesem Scolvusem. Osoby ta realnej jak i ukrytej  przed nami w  postrzępionych rękopisach. Wymieniany jako sternik żeglarza Dietricha Pininga w jego podróży do Ameryki przed Kolumbem. Miał też służyć u duńskiego króla Christiana I Oldenburga.

 W roku 1476 ponoć dotarł do wybrzeży Labradoru. Następnie ekspedycja rzekomo penetrowała okolice dzisiejszego Bostonu, ale brak na to jakichkolwiek dowodów. Chociaż... i tu następuje genialna przestrzeń dla pisarza z zacięciem dokumentalisty. Aż prosi się by odtworzyć jego koleje losu rozplątując gąszcz faktów, podań czy legend.

 Andrzej Dudziński skorzystał z tego zaproszenia, udawadniając swoim talentem narracyjnym, świetnymi dialogami, w czym zasługa jego scenariuszowego doświadczenia, iż jak nikt przed nim potrafił ożywić przed nami tamte zamierzchłe historyczne dzieje.

 Autor Manuskryptu Jana Żeglarza zbudował trzymającą w napięciu fabułę, a także wplótł w nią losy współczesnego polskiego uczonego Roberta Nowickiego. To on staje się naszym przewodnikiem, ba domorosłym demirugiem, który żmudnie, krok po kroku odkrywa przed nami hipotetyczne dzieje Jana z Kolna (zwanego też Scolnusem czyli "Janem Szkolnym"), odczytując zachowane fragmenty średniowiecznego tytułowego manuskryptu.

Ożywia przy tym zimne i skaliste brzegi Wysp Owczych, a przy okazji upodabniając R. Nowickiego do współczesnego Odysa, każe mu posukiwać  własnego szczęścia, sensu życia i miłości. I po chwili znajduje kobietę, femme fatale, rodzaj współczesnej czarodziejki Kirke.

 Pięćset dwadzieścia stron pasjonującej historii odtwarzającej losy Jana Żeglarza; od dziecięctwa aż po moment tragicznej śmierci. Jego dramatyczne losy w swoim spiętrzeniu podobne są zgoła do antycznej tragedii, gdzie demiurg, podstępne Mojry czy też rzymskie Parki noszące imiona: Kloto ("Prządka", nici żywota), Lachesis ("Udzielająca", strażniczka nici życia) i Atropos ("Nieodwracalna", ta która ją przecina) na przemian to giną, to pojawiają się w najmniej spodziewanych miejscach prowadząc Jana z Kolna ku spełnieniu swojego życiowego przeznaczenia – odnalezienia drogi do starożytnego Kitaju (dzisiejszych Chin).

Dryfując w lodach Grenlandii udaje mu się dotrzeć do wybrzeży Labradoru odnajdując przejście między morzami Północnym a Południowym, badając Cieśninę Północną poniżej Kręgu Polarnego, "aż przybył do krain Labrador i Estotiland".

 Tyle kronika.

A resztę pozostawiam czytelnikom intrygującej książki A. Dudzińskiego.

Gabriel Leonard Kamiński

www.latarnia-morska.eu

 

Andrzej Dudziński “Manuskrypt Jana Żeglarza”, Wydawnictwo BUKOWY LAS, Wrocław 2012, str. 517